Người mắc COVID-19 không triệu chứng cũng lây lan bệnh?

Các nhà khoa học cảnh báo những người mắc COVID-19 không có triệu chứng lâm sàng vẫn có khả năng lây lan vi rút gây bệnh trong phòng ở của họ.

Vì vậy các phòng điều trị bệnh nhân COVID-19 đối với những trường hợp từ không có triệu chứng đến có triệu chứng nhẹ được xem là môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Sự ô nhiễm này có thể gây nguy hiểm cho nhân viên y tế và những người có tiếp xúc nên cần phải được lưu ý để phòng ngừa.

Nguy cơ từ thực trạng

Đối diện với các yếu tố có nguy cơ lây lan COVID-19 từ những người không có triệu chứng lâm sàng, các nhà khoa học khuyến cáo nên thực hiện các biện pháp vệ sinh cần thiết và thận trọng, đây là vấn đề phải lưu ý để làm giảm các yếu tố nguy cơ. Thực tế nên tổ chức các đơn vị bệnh viện chuyên trách để điều trị dành riêng cho bệnh nhân mắc COVID-19 sẽ là biện pháp tốt hơn việc cách ly tại nhà. Một nghiên cứu gần đây ghi nhận, ngay cả những người mắc COVID-19 không có triệu chứng lâm sàng cũng có thể gây ô nhiễm môi trường chung quanh họ, có khả năng lây nhiễm bệnh cho nhân viên y tế cũng như những người có tiếp xúc. Mặc dù trước đây biết rằng một số đồ vật, dụng cụ nhất định như quần áo, đồ dùng nội thất ở trong phòng có khả năng lây truyền vi rút gây bệnh. Hiện chưa có một nghiên cứu kỹ xem là liệu những người mắc COVID-19 có thể làm ô nhiễm môi trường trong phòng của họ để lây lan bệnh cho người khác hay không, đây là vấn đề cần được xác định. Trước đây một số nhà khoa học của Trung Quốc cho rằng việc cho bệnh nhân ở trong phòng áp suất âm đôi khi có thể mang lại sự an toàn là hoàn toàn sai lầm, vì phòng áp suất âm được thiết kế chỉ để giúp ngăn chặn vi sinh vật gây bệnh thoát ra khỏi phòng của bệnh nhân mà thôi. Kết quả nghiên cứu ghi nhận việc vệ sinh cẩn thận những khu vực phòng ở hay phòng điều trị bệnh nhân rất quan trọng trong việc bảo vệ nhân viên y tế của bệnh viện cũng như những người có tiếp xúc bệnh nhân COVID-19. 

Kết quả nghiên cứu xác định

Các nhà khoa học của Trung Quốc đã lấy mẫu thử nghiệm từ môi trường chung quanh bệnh nhân COVID-19 cũng như trong không khí ở 6 phòng bệnh áp suất âm. Các phòng này có 13 bệnh nhân, trong đó có 2 bệnh nhân không có triệu chứng. Các mẫu thử nghiệm đã được thu thập từ nhiều loại bề mặt khác nhau trong phòng điều trị của bệnh nhân bao gồm giá treo giường và phụ kiện liên quan đến giường nằm, bồn rửa và nhà vệ sinh, bàn cạnh giường, công tắc đèn, tay nắm cửa, bàn đạp chân nhà vệ sinh, sàn nhà, dây đai thiết bị và cửa thoát khí...; đồng thời không khí trong phòng bệnh cũng được lấy mẫu xét nghiệm. Các mẫu thử nghiệm được kiểm tra xét nghiệm bằng phương pháp phản ứng tổng hợp chuỗi polymerase sao chép ngược RT-PCR (Read Time - Polymerase Chain Reaction), đây là phương pháp thử nghiệm có thể phát hiện sự hiện diện của vật liệu di truyền có liên quan đến vi rút gây bệnh.

Trong số 112 mẫu thử nghiệm được lấy từ các bề mặt, có 44 mẫu với tỷ lệ 39,3% cho kết quả dương tính với vi rút SARS-CoV-2. Ngoài ra, phòng bệnh của những bệnh nhân không có triệu chứng và có triệu chứng nhẹ cũng đều bị ô nhiễm nghiêm trọng. Đặc biệt trong phòng của một bệnh nhân không có triệu chứng, các mẫu xét nghiệm dương tính với vi rút gây bệnh đã được phát hiện tìm thấy ở 4 vị trí bao gồm thanh chắn giường, tấm vải trải giường, gối của bệnh nhân và cửa thoát khí của phòng bệnh. Tuy vậy nhưng vi rút gây bệnh chưa được phát hiện trong bất cứ mẫu không khí thử nghiệm nào được lấy.

 COVID-19 lây lan từ bệnh nhân không triệu chứng

Các nhà khoa học ở Mỹ cho rằng những người mắc COVID-19 không có triệu chứng lâm sàng có thể lây lan bệnh cho người khác. Những người này mặc dù xét nghiệm có kết quả dương tính với vi rút SARS-CoV-2 nhưng không bao giờ biểu hiện ra bên ngoài bất cứ một triệu chứng lâm sàng nào. Những người không có triệu chứng có thể là chưa biểu hiện ra triệu chứng nhưng cuối cùng cũng có thể phát triển thành triệu chứng. Các nhà khoa học lưu ý rằng có thể có đến một nửa số người nhiễm vi rút SARS-CoV-2 có thể là người mang mầm bệnh không có triệu chứng mà thuật ngữ y học thường nói là người lành mang trùng đối với bệnh tả và người mang ký sinh trùng lạnh đối với bệnh sốt rét... Trên thực tế vẫn chưa được hiểu rõ về mức độ lây nhiễm của người mắc bệnh nếu họ không xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Vấn đề này khẳng định rõ thêm biện pháp sử dụng khẩu trang bảo vệ trở thành một phần của biện pháp quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Nếu tất cả mọi người đều mang khẩu trang thì vấn đề này đã góp phần làm giảm khả năng của một người mắc COVID-19 không có triệu chứng có thể lây lan bệnh cho người khác. Các nhà khoa học cho biết những nghiên cứu mới này sẽ cung cấp thêm những bằng chứng về nguy cơ lây nhiễm bệnh từ những người có thể không bị bệnh vì không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng. Tuy vậy một vấn đề được đặt ra là hiện nay vẫn chưa biết rõ liệu loại vi rút SARS-CoV-2 gây bệnh được phát hiện trong các mẫu thử nghiệm có khả năng lây truyền bệnh cho người khác hay không vì phương pháp xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) rất nhạy và có thể phát hiện ra cả những trường hợp vi rút không còn tồn tại nữa. Trong những nghiên cứu có liên quan, các nhà khoa học đều luôn nhấn mạnh đến sự cần thiết của biện pháp mang khẩu trang và vệ sinh tay. Vì vậy trong môi trường bệnh viện cũng cần lưu ý đây là lý do tại sao mà phải luôn thực hiện biện pháp vệ sinh cẩn thận, đặc biệt là đối với các phòng điều trị của bệnh nhân COVID-19. 

Giữ an toàn cho những người chung quanh

Theo các nhà khoa học, những nghiên cứu thực hiện nhấn mạnh, trên thực tế là phải cách ly tất cả mọi người ở trong nhà khi có người mắc COVID-19 không có triệu chứng vì có thể làm cho bạn bè và người trong gia đình có nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy những người mắc COVID-19 không triệu chứng được cách ly tại một cơ sở bệnh viện chuyên trách sẽ là một lựa chọn tốt nhất và phù hợp hơn. Đồng thời việc làm sạch và vệ sinh môi trường cần được chú trọng trong môi trường bệnh viện. Việc sử dụng khăn giấy để lau chùi và nước sạch vệ sinh có thể loại bỏ mầm bệnh một cách hiệu quả ngay cả khi không thể thực hiện được biện pháp tiêu diệt chúng. Đối với bệnh nhân nhiễm COVID-19, cần thực hiện việc khử trùng đúng phương pháp để giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh cho người khác. Trên thực tế, ở một số quốc gia những người mắc COVID-19 không có triệu chứng có thể  được cơ quan y tế yêu cầu phải cách ly tại nhà khuyến cáo thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ cho những người chung quanh bao gồm: Nên ở nhà, trừ trường hợp cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Tự giác tách biệt về mặt thể chất đối với những người khác. Theo dõi các triệu chứng lâm sàng và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế nếu đang gặp tình trạng khó thở. Gọi điện thoại báo tin trước khi đến khám bác sĩ. Mang khẩu trang và tấm nhựa che mặt nếu phải ở gần hay tiếp xúc với người khác. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi. Rửa tay thường xuyên với xà phòng và sử dụng dung dịch sát khuẩn tay nếu không có điều kiện rửa tay thường xuyên. Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân. Làm sạch các bề mặt tiếp xúc có nguy cơ  nhiễm vi rút cao hàng ngày...           

(Theo BS. NGUYỄN VÕ HINH - suckhoedoisong.vn)