Món ăn, thực phẩm tốt cho người bệnh dạ dày

Việc chọn lựa thực phẩm, món ăn phù hợp chính là một trong những biện pháp hiệu quả giúp điều trị bệnh dạ dày.

Những thực phẩm nên ăn và nên tránh

Những thực phẩm nên ăn

Những thực phẩm có tính chất bao bọc niêm mạc dạ dày: Sữa, trứng, mật ong, nghệ …

Mật ong và nghệ là thực phẩm rất tốt cho người bệnh dạ dày. Nghệ có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, kiềm độ acid của dịch vị và làm lành các vết loét dạ dày. Còn mật ong có nhiều dưỡng chất kháng khuẩn, điều hòa nồng độ acid tại dạ dày và tránh tình trạng kích ứng dạ dày.

Những thực phẩm có tác dụng thấm hút dịch vị acid của dạ dày: Bánh ngọt, bánh qui, bánh mỳ.

Những thực phẩm làm giảm tiết dịch dạ dày: Các thực phẩm giàu tinh bột (cháo, cơm, cơm nếp, bánh mỳ, khoai lang, khoai tây luộc nhừ…), rất tốt trong việc giảm tiết acid trong dạ dày, làm giảm cơn đau dạ dày.

Cháo là món ăn dễ tiêu hóa và bổ dưỡng phù hợp cho người bị đau dạ dày.

Những thực phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh đau dạ dày: Các loại rau lá non (bắp cải, giá đỗ…) cung cấp lượng vitamin K, U vô cùng dồi dào, hỗ trợ hiệu quả trong điều trị bệnh đau dạ dày; bắp cải là loại rau giàu chất xơ, dồi dào vitamin U và K1 giúp tăng cường lưu thông máu đến dạ dày, bảo vệ niêm mạc dạ dày và kích thích hệ tiêu hóa, rất tốt cho người bị đau dạ dày. Có thể ép nước uống để dạ dày hấp thu tốt hơn.

Những thực phẩm làm nhanh lành vết loét: Các thực phẩm giàu đạm, canxi, kẽm (thịt, cá nạc, tôm…). Đặc biệt với những người bệnh viêm loét dạ dày nên đặc biệt sử dụng nhiều nhóm thực phẩm này bởi chúng giúp vết loét nhanh lành.

Những thực phẩm cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin và khoáng chất do tiêu hóa và hấp thu kém khi bị đau dạ dày: Các loại hoa quả màu đỏ, rau củ có màu xanh đậm, ngũ cốc… là những thực phẩm giàu vitamin A, B, D, magiê, sắt, kẽm. Việc bổ sung các chất dinh dưỡng này rất cần thiết đối với người bệnh đau dạ dày mạn tính, nhằm cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin do hấp thụ và tiêu hóa kém.

Sau đây là một số loại thực phẩm người đau dạ dày nên ăn:

Chuối: Rất nhiều người có quan niệm đau dạ dày không được ăn chuối, nhưng vấn đề ở chỗ ăn vào lúc nào. Chuối được xem là thực phẩm dễ ăn, hoạt chất pectin có trong chuối giúp cân bằng và ổn định hệ tiêu hóa, chuối còn có khả năng trung hòa axit trong dạ dày giúp giảm nguy cơ sưng, viêm loét dạ dày và đường ruột. Tốt nhất nên ăn chuối chín sau khi ăn no để trung hòa acid dạ dày và bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Đu đủ: Trong đu đủ có chứa enzyme papain có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp hạn chế virus, vi khuẩn gây bệnh, có thể hỗ trợ chứng đau dạ dày. Ngoài ra, đu đủ còn tạo cảm giác dễ chịu cho dạ dày, giảm bớt các triệu chứng khó tiêu và kích thích hệ tiêu hóa. Nên ăn đu đủ chín sẽ tốt hơn cho dạ dày.

Sữa chua: Nhiều người lo sợ ăn sữa chua sẽ làm cho tình trạng đau dạ dày nặng hơn, nhưng lượng và nồng độ acid trong sữa chua không đáng kể so với lượng acid trong dịch vị dạ dày. Acid lactic được chuyển hóa từ sữa chua lại có tác dụng kìm hãm sự phát triển của Helicobacter pylori (thủ phạm gây viêm loét dạ dày – tá tràng). Ngoài ra, vi khuẩn lên men trong sữa chua bám vào niêm mạc đường tiêu hóa sẽ tiết chất kháng sinh tự nhiên tăng cường miễn dịch tại chỗ, kìm hãm sự phát triển của yếu tố gây đau dạ dày. Vì vậy, người bệnh đau dạ dày ăn sữa chua rất có lợi nhưng phải ăn sau bữa ăn không được ăn khi đói.

Gừng: Gừng từ lâu đã được dùng như phương thuốc đơn giản nhất để điều trị tình trạng đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu. Các chất có trong gừng như tacpen và oleoresin có tác dụng sát trùng, kháng viêm, giảm đau rất tốt. Có thể dùng gừng trực tiếp bằng nhánh gừng tươi, uống trà gừng, ăn kẹo gừng…

Sữa chua rất có lợi cho người bệnh đau dạ dày.

Những thực phẩm nên tránh

Những thực phẩm dễ gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày: Gia vị mạnh (ớt, tiêu, tỏi, dấm…), thức ăn cứng (sụn, gân, rau củ nhiều xơ…), chất kích thích (rượu, cà phê, chè đặc, thuốc lá…).

Thức ăn cần được nấu chín, ninh nhừ, nên chế biến luộc, hấp, tránh ăn nhiều các thực phẩm chiên, rán hay xào vì dầu mỡ làm khó tiêu hóa hơn. Không nên ăn đồ sống, đồ lạnh và sử dụng các chất kích thích để tránh nguy hại cho niêm mạc dạ dày.

Thực phẩm làm tăng tiết acid trong dạ dày: Hoa quả chua (cam, chanh…), ổi, dứa, quả cóc, đu đủ xanh, nước ngọt có ga…

Thực phẩm gây sình hơi, chướng bụng: Dưa, cà muối, hành muối…

Món ăn nào tốt cho người bệnh dạ dày?

Bên cạnh việc lựa chọn những thực phẩm phù hợp thì các món ăn, cách chế biến thực phẩm cũng có tác động ít nhiều tới bệnh dạ dày người bệnh dạ dày cần chú ý. Thức ăn cần được nấu chín, ninh nhừ, nên chế biến luộc, hấp, tránh ăn nhiều các thực phẩm chiên, rán hay xào vì dầu mỡ làm khó tiêu hóa hơn. Không nên ăn đồ sống, đồ lạnh và sử dụng các chất kích thích để tránh nguy hại cho niêm mạc dạ dày.

Cháo, súp: Đây là những món ăn cực kỳ dễ tiêu hóa, dạ dày không cần phải co bóp nhiều, từ đó hạn chế những cơn đau. Những món cháo, súp thơm ngon vừa đầy đủ dinh dưỡng lại giúp cơ thể dễ hấp thu các chất. Đây chính là một sự lựa chọn tuyệt vời cho những người bệnh dạ dày.

Các món cháo, súp như: Cháo thịt gà, thịt lợn; cháo cá, cháo tôm hoặc các loại cháo hải sản (cháo ngao, cháo hàu) giàu kẽm có tác dụng nhanh lành vết loét; súp thịt bò + cà rốt khoai tây ăn cùng bánh mỳ; súp đậu xanh bí đỏ, súp bắp cải thịt gà.

Bánh mỳ và trứng: Một lựa chọn khác cho những người không thích đồ ăn lỏng, đó là bánh mỳ. Với thành phần chính là tinh bột, ăn bánh mỳ sẽ giúp “thấm sạch” lượng acid dịch vị dư thừa trong dạ dày. Có thể ăn kèm với món trứng giàu protein làm trung hòa acid, bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Sữa: Sữa tươi chứa nhiều chất dinh dưỡng vô cùng phong phú, dồi dào như vitamin, protein, đặc biệt là acid lactic mang hệ vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Tuy nhiên cần lưu ý rằng chỉ nên uống sữa sau khi đã ăn những loại thực phẩm trên. Tuyệt đối không sử dụng sữa tươi khi đói bởi nó sẽ khiến dạ dày phải co bóp nhiều dẫn đến các cơn đau thắt vùng thượng vị. Một cốc sữa tươi sau bữa ăn sáng khoảng 1h giúp bồi bổ cơ thể vô cùng hợp lý.

Các loại nước ép rau quả và sinh tố từ trái cây tươi: Có tác dụng cung cấp các vitamin và khoáng chất có tác dụng nhanh lành vết loét. Nước ép bắp cải, giá đỗ, cà rốt, củ đậu, dưa hấu; các loại sinh tố từ trái cây tươi như sinh tố đu đủ, xoài, sinh tố bơ và sữa.

(ThS.BS. Lê Thị Hải - suckhoedoisong.vn)